Belastingaangifte blijkt black box: 45% verrast door uitkomst

Wat is jouw ervaring met de belastingaangifte, vroegen we mensen via een vragenlijst die slechts van vrijdag tot maandagochtend open stond. In deze korte periode deden ruim 16.000 mensen mee aan het onderzoek. Bijna driekwart van de ondervraagde respondenten (74%) heeft in de afgelopen 3 jaar zelf aangifte gedaan, 24 procent heeft het in de afgelopen 3 jaar uitbesteed. Een enkeling zegt geen aangifte te doen.

Verrast door de belastingaanslag

45 procent geeft aan dat ze weleens verrast zijn over het bedrag dat ze terugkrijgen of juist moesten betalen. Slechts een kwart (26%) zegt dit niet te zijn. De rest antwoordde ‘neutraal’.

Niet iedereen begrijpt na het invullen van de belastingaangifte waarom zij moeten betalen of juist geld terugkrijgen: “Ik moest dit keer onverwacht betalen in plaats van terug ontvangen. Gebeld met de BelastingTelefoon en gevraagd hoe dit kan. Dat was niet direct zichtbaar. Ik kreeg het advies om, na ontvangst van de aanslag, opnieuw te bellen.”

Lang bellen met de BelastingTelefoon

42 procent is binnen een half uur klaar met de aangifte. 29 procent doet er een half uur tot een uur over. Een even grote groep is langer dan een uur met de aangifte bezig, 3 procent (ruim 300 mensen) zelfs langer dan 5 uur. Mensen geven aan dat het ze veel tijd kost om te begrijpen wat er in de aangifte staat en wat er van ze gevraagd wordt.

Ook melden mensen dat bellen met de BelastingTelefoon veel tijd kan kosten: "Als je iets bijzonders vraagt aan de Belastingdienst moet je al 20 minuten wachten voor het gesprek kan beginnen. En als het wat moeilijker wordt, word je doorverbonden en dat duurt weer ca. 15 minuten. Maar de vraag is nog steeds niet opgelost."

Een respondent geeft een tip: "Laat je door de Belastingtelefoon terugbellen. Gaat beter dan wachten."

BelastingTelefoon weet het ook niet altijd

Hoewel er veel mensen worden geholpen door de uitleg van de BelastingTelefoon, geldt dit niet voor iedereen. Sommigen geven aan dat ze tegenstrijdige adviezen krijgen, en dat medewerkers het ook niet precies weten: "Dit jaar aankoop en verkoop woning, daarom nogal onduidelijk in eerste instantie, zelfs iemand van de BelastingTelefoon had er moeite mee." Iemand anders vult aan: "En dan maar hopen dat je het juiste antwoord krijgt."

Onduidelijke taal in aangifte

Ruim 1 op de 5 respondenten (21%) geeft aan dat zij moeite hebben met het invullen van de belastingaangifte. Veel mensen geven in de open antwoorden aan dat ze het jargon niet begrijpen. “Die eeuwige onbegrijpelijke termen uit het vakjargon. Ik noem er een paar: erfpachtcanon, inkomsten eigen woning - welke inkomsten zijn dat? Anw., Wlz., heffingskorting, eigenwoningforfait…”, zo somt een respondent op.

“De opstellers denken dat de gewone mens net zoveel van belastingen weet als zij”, laat iemand weten. Maar zelfs mensen die economisch geschoold zijn, weten er niet altijd raad mee: “Mijn vrouw heeft bedrijfseconomie gestudeerd en heeft moeite met invullen.”

“Veel termen en afkortingen die de Belastingdienst gebruikt, worden uitgelegd met andere onduidelijke en vage termen”, licht iemand toe. Een ander laat weten dat de termen niet altijd overeenkomen met wat er op je eigen papieren staat, wat het onduidelijk maakt welke informatie je moet invullen: “Er wordt bijvoorbeeld "bedrag dit-en-dat" gevraagd, wat ik vervolgens nergens kan terugvinden op mijn loonstrook of op enig ander document.”

Bang voor de Belastingdienst

Uit de open antwoorden komt naar voren dat heel wat mensen stress en angst ervaren.

"Ik slaap beter als ik het door een beroepsinvuller laat invullen", schrijft iemand, al laat een ander weten dat ook verschillende accountants de regels verschillend kunnen uitleggen.

Je belastingaangifte uitbesteden

Dat een professional een positief effect kan hebben op de uitkomst, laat ook zien dat het voor de gewone burger niet altijd te doen is:

"De keren dat ik mijn aangifte door derden heb laten invullen, kreeg ik wél geld terug maar de keren dat ik het zelf deed kostte het mij onverwacht veel geld. Het invullen door derden kostte mij overigens ook veel geld, dus per saldo schoot ik er niets mee op."

In totaal denkt ruim 1 op de 5 (21%) dat zij geld laten liggen omdat ze de aangifte niet op de juiste manier invullen.

Onduidelijkheid over aftrekposten

Minder dan de helft van de respondenten (43%) zegt alle fiscale voordelen, zoals aftrekposten en kortingen, te kennen. Veel mensen geven aan dat zij niet goed weten welke zorgkosten wel en niet aftrekbaar zijn. Ook rondom giften bestaat veel onduidelijkheid.

Doe je je aangifte samen met een fiscaal partner, dan is voor sommigen ook de verdeelsleutel een onnavolgbare puzzel: "Vooral de verdeling van de belastinglast bij partners is heel ondoorzichtig en dus onduidelijk; je probeert alle varianten maar het voelt toch bijna onmogelijk hoeveel het kan schelen in de uiteindelijke aanslag."

Aangifte online, via de app of op papier

Veruit de meeste respondenten deden de aangifte online. 7 procent deed het via de app, en 1 procent deed de meest recente aangifte op papier. Sommige mensen geven aan dat het vooral het digitale aspect is wat de aangifte lastig maakt: "Het ergste vind ik de digitale vaardigheden die ik mis. Wachtwoorden etc, ik doe vaak maar wat en dan komt er ook wel wat. Maar of ik gebruik kan maken van aftrekposten is me geheel onduidelijk. Ik verlang terug naar de papieren versie!"

Voor wie ook naar de papieren versie terugverlangt: het is mogelijk om je aangifte op papier te doen, daarvoor bel je (gratis) de BelastingTelefoon op 0800 – 0543, om het papieren aangifteformulier aan te vragen. Je vindt meer informatie over het papieren aangifteformulier op de site van de Belastingdienst.

Maandag 18 maart meer over de belastingaangifte in de uitzending van Radar: 

Waar moet je op letten bij het doen van je belastingaangifte?

En lees alle tips voor de belastingaangifte 2024: zo loop je geen geld mis.